نقش صدا و سیما در ارتقا سلامت؛ مورد مطالعه صدا و سیمای مرکز خراسان رضوی

مقدمه: بی‌تردید یکی از این نهادهای موثر برای ارتقاء سلامت جامعه صدا و سیما است. هدف از تحقیق پیش­رو شناسایی و معرّفی نقش صدا و سیما برای ارتقاءِ سلامت در استان خراسان رضوی می‌باشد. روش: روش تحقیق کیفیِ تحلیل مضمون، راهبرد اصلی این پژوهش برای رسیدن به هدف آن بوده است. ابتدا برای تحدید قلمرو مطالعه، مهم‌ترین مولفه‌های سلامت با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اولویت‌بندی شدند. برای اجرای تحلیل مضمون، مصاحبه­ی نیمه‌ساختاریافته تا رسیدن به اشباع نظری داده­ها با هفت نفر از متخصّصان سلامت ابزار گردآوری داده‌ها بوده است. نتایج: سه مولفه سلامت معنوی، سلامت روان و سلامت زنان و مادران به عنوان مهم‌ترین مولفه‌های سلامت در استان خراسان رضوی برای مطالعه شناسایی شدند. نتایج تحقیق کیفی نشان می‌دهد نقش صدا و سیما در ارتقا سلامت در دو مضمون کلی «فرصت‌ها و تهدیدهای صدا و سیما برای سلامت» و «محورهای برنامه‌سازی» طبقه‌بندی می‌شود. «آموزش سواد رسانه­ای»، «آموزش مهارت­های کاربردی»، «پرداختن به سبک زندگی سالم»، «پرداختن به مشکلات جنسی»، «تفکیک آموزش­های سلامت برای سنین مختلف»، «پرداختن به مسائل مدرسه»، «پرداختن به مشکلات اختصاصی نوجوانان و جوانان»، «تصحیح نگاه مخاطبان نسبت به سلامت»، «آموزش مسائل اختصاصی زنان»، «مساله­محوری در تولید برنامه­های سلامت»، «ارائه شخصیت مثبت از مادران خانه­دار»، «انگیزه­بخشی به مخاطبان برای فراگیری آموزش­های سلامت» و «آموزش تربیت فرزندان» طبقات معرفی شده در تبیین نقش صدا و سیما در حوزه برنامه‌سازی می‌باشند. بحث و نتیجه‌گیری: صدا و سیما با کارکرد اطلاع­رسانی، آموزشی و فرهنگ­سازیِ خود می­تواند به­طور هم­زمان تاثیراتی مثبت و یا منفی بر سلامت جامعه داشته باشد. برای تقویت نقش مثبت صدا و سیما ضمن لزوم ایجاد هماهنگی میان برنامه‌های مختلف صدا و سیما و همچنین هماهنگی این برنامه‌ها با سیاست‌های کلان نظام سلامت، می­بایست محورهای مناسب برای برنامه­سازی در حوزه­های مختلفِ سلامت شناسایی شوند.